ULUSAL DEPREM STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI HAKKINDAKİ ODAMIZ GÖRÜŞÜ
Günümüzde küresel anlamda afet risk azaltma çalışmaları; Birleşmiş Milletlerin Afetlerin Azaltılmasında Uluslararası Stratejisi (UN/ISDR) çerçevesinde yapılan çalışmalar ve toplantılarla şekillenmiştir. Bu kapsamda afet riskinin azaltılması, önleme ve erken uyarı çalışmaları ile dünyada afet öncesi çalışmalar hız kazanmakta, beraberinde 2005 yılında açıklanan Hyogo Çerçeve Eylem Planı (Hyogo Framework for Action) ile artık dünyada ve ülkemizde afet sonrası iyileştirme değil afet öncesinde risklerin belirlenmesi ve azaltılması amaçlı çalışmalara öncelik verilmesine yönelik bir planlama amaçlanmıştır. Ülkemizde henüz tüm afetlere yönelik bu tür adımların atılamamış olması bir tarafa, geçte olsa bu Deprem Strateji Planı bizlere ümit vermektedir.
Yıllardır ülkemizde deprem çalışmaları yapan 2 önemli kurum vardır bunlar; B.Ü. Kandilli Rasathanesi ve Afet İşleri Genel Müdürlüğü Deprem Araştırma Dairesi (yeni adıyla AFAD Deprem Araştırma Dairesi)dir. Bunları son yıllarda diğer üniversitelerde kurulan birimler izlemişlerdir. Fakat günümüze kadar bu kurumlar hiç yan yana gelmemiş, hiçbir çalışmayı beraber yapmamış, farklı deprem izleme ağları oluşmuş, elde edilen veriler tam anlamıyla paylaşılmamış, ortak projelerde bile yan yana gelmemiş iken, yeni açıklanan Strateji Planı ile ortak deprem bilgi bankası oluşturulması ve birçok eylem planını birlikte gerçekleştirecek olmaları en ilgi çeken noktalardandır.
Ülkemizde bir Afet Stratejisinin eksikliği hissedilirken, hazırlanmış olan Deprem Stratejisi ile tüm afetlere yönelik stratejilerde çizilmeye çalışılmıştır. Fakat ülkemizin afet riskleri ve çeşitliliği düşünüldüğünde yetersiz olacağı kesindir. Bu nedenle düzgün ve uygulanabilir bir risk belirleme ve azaltma amaçlı bir afet stratejisine gerek duyulduğu aşikardır.
Risk belirlenmesi ve azaltılması çalışmalarının en önemli aşamalarından biri olan arazi kullanımına yönelik plana esas Jeolojik-Jeoteknik ve Mikrobölgeleme Etüt Raporları ile yerleşim yerine ait muhtemel afet tehlikeleri, muhtemel mühendislik problemleri ve çözüm önerileri getirebilmektedir. Ama son yıllarda risk belirleme çalışmalarına hiç önem verilmemekte, özellikle yüksek maliyet getirdiği düşünülen mikrobölgeleme çalışmaları yapılamamaktadır. Uygulayıcısı olması gereken AFAD uygulatmamak için çalışmaktadır. Bu durumda ne kadar plan yapıp stratejide belirlerseniz yanlış arazi kullanımından dolayı riski azaltmak yerine çoğaltacak ve her tür afete hazırlıksız yakalanmamız kaçınılmaz olacaktır.
Diğer bir dikkat çeken konu UDSEP çerçevesinde ilgili kurum ve kuruluşlar tanımında deprem konusunda yetkili bir mühendislik disiplinini temsil eden TMMOB Jeofizik Mühendisleri Odası‘nın yer almamış olmasıdır. İlgili kuruluşlar arasında meslek odaları tanımı yetersizdir.