JEOFİZİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ VE BOŞ KALAN KONTENJANLAR

Küreselleşme, teknolojide yeni aşamalar, iletişim araçlarındaki hızlı gelişim, ekonomik, toplumsal ve kültürel değişimler, eğitim politikalarındaki değişiklikler ve 1999 Marmara Depremi Ülkemizdeki Jeofizik Mühendisliği alanının önemini arttırmıştır.

Yükseköğretimde okullaşmanın arttırılması önemli bir stratejik hedeftir. Ancak uygulamada nitelik ve verimlilikten ziyade niceliğin öncelik aldığı görülmektedir. Öğretim kadrosu olanakları ve altyapısı yetersiz bulunan birçok bölüm kontenjanları artan öğrenci sayısı ile öğretim gerçekleştirmeye çabalamaktadır. Bunlara ilave olarak işsizlik oranı ve mezunlara iş imkanı olup olmadığı değerlendirmeden, istihdam planlaması yapılmadan üniversitelerin kurulması ve Jeofizik Mühendisliği Bölümlerinin açılması, sorunların artmasına ve mesleğimizin birçok yönüyle olumsuz etkilenmesine neden olmuştur.

Ülkemizde jeofizik eğitim ve öğretimine, İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi bünyesine kurulan Jeofizik Enstitüsü‘nde 1953-1954 yılında başlanmış olup ilk mezunlarını 1957-1958 eğitim ve öğretim döneminde vermiştir.

Bugün, 12 Üniversitemizde Jeofizik Mühendisliği Bölümü bulunmaktadır. İlk olarak İstanbul Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü‘ne 1953, son olarak Nevşehir Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü‘ne 2011 yılında öğrenci kabulü yapılmıştır.

Tablo 1: Jeofizik Mühendisliği Bulunan Üniversiteler ve Öğrenci Kabul Etme Yılı

Jeofizik Mühendisliği Hizmet Alanları; Petrol, doğalgaz, maden ve endüstriyel hammaddelerin aranması, yeraltı suyu, jeotermal enerji, çevre ve arkeolojik araştırmaları, yapıların zemin ve temel etütleri, deprem ile ilgili konularda eğitim ve araştırma etkinliklerinin yürütüldüğü geniş bir yelpazeyi kapsamaktadır.

Ülkemiz sanayisine katkı koyacak yer altı kaynaklarının aranması, bulunması ve işletilmesinde, depreme dayanıklı yapı tasarımında hizmet üretecek nitelikli Jeofizik Mühendisi‘ne gereksinim yadsınamaz.

Ancak izlenen yanlış politikalar sonucunda, gerekli araştırmalar yapılmadan yeni üniversiteler ve yeni Jeofizik Mühendisliği Bölümleri açılmaktadır. Yetersiz eğitim alarak mezun olan öğrenciler işsizlikle karşı karşıya kalmakta, üniversite mezunu işsizler ordusuna katılmaktadırlar.

2011 yılında Jeofizik Mühendisliği Bölümlerinde öğrenci kontenjanı birinci öğretim ve ikinci öğretim olmak üzere toplam 1059 kişidir.

Tablo 2: 2010-2011 Yılı Jeofizik Mühendisliği Kontenjanı ve 1. Yerleştirmede Yerleşen Aday Sayısı

2010 Yılında 10 Üniversitedeki Jeofizik Mühendisliği Bölümü‘nde kontenjan 966 iken, yerleşen aday sayısı 930 olmuştur. 36 kontenjan boş kalmıştır.

2011 yılında 12 Üniversitedeki Jeofizik Mühendisliği Bölümü‘nde kontenjan 1059 iken, yerleşen aday sayısı 741 olmuştur. 318 kontenjan boş kalmıştır.

2010 yılında; Cumhuriyet Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü ikinci öğretimde 36 kişilik kontenjana aday yerleşmemiştir.

2011 yılında; Cumhuriyet Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü birinci öğretimde 36 kişilik kontenjana, ikinci öğretimde 55 kişilik kontenjana aday yerleşmemiştir.

Karadeniz Teknik Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü ikinci öğretimde 50 kişilik kontenjana, aday yerleşmemiştir.

Sakarya Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü ikinci öğretimde 29 kişilik kontenjana aday yerleşmemiştir.

Süleyman Demirel Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü birinci öğretimde 16 kişilik kontenjana, ikinci öğretimde 52 kişilik kontenjana aday yerleşmemiştir.

Gümüşhane Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü birinci öğretimde 41 kişilik kontenjana 2 kişi, Nevşehir Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü birinci öğretimde 52 kişilik kontenjana 11 kişi kaydını yaptırmıştır.

Bugün Jeofizik Mühendisliği eğitiminde önemli sorunların olduğu yadsınamaz. Kontenjanların boş kalmasında çok yönlü nitelik, kalite ve verimlilik irdelenmesini yapmamız gerekmektedir. 2 milyon öğrencinin üniversiteye girmek için yarıştığı bir ortamda yeni açılan ve alt yapısı yetersiz olan üniversitelerimizin kontenjanlarının boş kalması öğrencilerin mezun olup işsizler ordusuna katılma korkusudur. Odamız kayıtlarına göre işsizlik oranı %35‘ dir.

Bu nedenle gerekli istihdam planlaması yapılarak ülkenin ihtiyacı kadar Jeofizik Mühendisi kontenjanı açılmalıdır. Nitelikli olarak öğrenci mezun olması için üniversiteler arasında eğitim farklılıklarını ortadan kaldıracak çalışmalar yapılmalıdır. Programsız yeni bölümler açılmamalı politik baskılarla kontenjanlar arttırılmamalı, mevcut bölümlerin eğitim kalitesi arttırılmalıdır.

Sonuç olarak;

Yeterli alt yapı ve öğretim elemanına sahip olmadan açılan mühendislik-mimarlık fakülteleri ve ülkenin ihtiyaçları dikkate alınmadan mühendis ve mimar yetiştirmeye yönelik olarak uygulanan eğitim politikaları, mesleki eğitim alanındaki en önemli alt yapı sorunlarının başında gelmektedir.

Mühendislik bölüm ve fakültelerinin gerçek bir gereksinime dayanmayan hızlı artışı, işsiz mühendis sayısını artırırken, aynı zamanda meslektaşlarımızı meslek dışı alanlarda; düşük ücretle ve güvencesiz çalışmaya zorlamaktadır. Ancak eğitime ayrılan ödenekler, öğretim görevlisi sayısı ve üniversite koşulları gibi göstergelerde eşdeğer bir artış söz konusu değildir.

Üniversitelerimizin Jeofizik Mühendisliği Bölümlerinin bir kısmı yerleşen aday sayısını korurken, bir kısmında ciddi derecede azalmalar görülmektedir. Yeni açılan üniversitelerde durum daha da vahimdir. Ülke genelinde 2011 yılında yapılan Jeofizik Mühendisliği yerleştirmelerinde 318 kontenjan boş kalmıştır.

Ayrıca yeni açılan üniversitelerin akademisyen sayılarına bakacak olursak 2008 yılında kurulan Gümüşhane Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü‘nde 6 öğretim üyesi ve 5 Araştırma Görevlisi bulunmaktadır. Bölümde Profesör bulunmamaktadır. Bölümde bu yıl lisans eğitimi verilmekte, yüksek lisans eğitim-öğretimi ise yapılamamaktadır. Nevşehir Üniversitesinde ise 4 öğretim üyesi ve 3 Araştırma Görevlisi bulunmaktadır. Bu bölümde de Profesör bulunmamaktadır. Yeni açılan üniversiteler dışında mevcut üniversitelerde de Akademisyen kadrosunda ciddi boşluklar yer almaktadır.

Plansız ve programsız her ile bir üniversite açılması, İşsiz mezunların sayısını daha da arttırırken, üniversiteye yeni başlayan öğrencilerin eğitim kalitelerinin düşmesine yol açmaktadır.

Ülkemizin yeni işsizlere değil, kaliteli mühendislere ihtiyacı vardır. Ülkemizde yeni Jeofizik Mühendisliği Bölümleri açmak yerine, mevcuttaki bölümleri eğitim kalitesi yönünden iyileştirmek temel amaç olmalıdır. Üniversitelerimiz ve Yüksek Öğretim Kurumu bu yönde çaba sarf etmelidir.

TMMOB JEOFİZİK MÜHENDİSLERİ ODASI
XIII. DÖNEM YÖNETİM KURULU