12 KASIM 1999 DÜZCE DEPREMİNİN 17 YILDÖNÜMÜ
12 Kasım 1999 tarihinde Düzce`de meydana gelen Richter ölçeğine göre 7.2 büyüklüğündeki depremde 782 vatandaşımız hayatını yitirmiş, 2678 vatandaşımız yaralanmış ve 15000 civarında konut ve işyeri hasar görmüştür.
Zemin özellikleri dikkate alınmadan, zemine uygun olmayan yapı üretilmesi, mühendislik hizmetlerine yeterince önem verilmemesi nedeniyle meydana gelen yıkıcı depremlerde can ve ekonomik kayıpları, büyük acı ve üzüntüleri toplum olarak yaşıyoruz.
Ülkemiz topraklarının büyük kısmı deprem riski altındadır. Yaklaşık her iki yılda bir yıkıma, can kaybına sebep olan depremler yaşanmaktadır. Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü verilerine göre 1903-2014 yılları arasında, büyüklüğü 6 ve üstünde 52 deprem meydana gelmiş bu depremlerde 81409 kişi hayatını kaybetmiş büyük ekonomik kayıplar olmuştur.
Türkiye bir deprem ülkesidir. Depremler geçmişte yaşandığı gibi gelecekte de yaşanacaktır. Ülkemizdeki çarpık ve denetimsiz yapılaşmalar nedeniyle depremler afete dönüşmektedir. Deprem meydana getirdiği büyük can ve mal kayıplarının yanında, insanlarda psikolojik yıkımlara, sosyal sıkıntılara neden olmaktadır. Aynı zamanda büyük depremler ekonomik krizi tetikleyen bir güç olmaktadır.
Ülkemizin büyük bölümünde meydana gelen depremlerde olduğu gibi, her an geçekleşmesi muhtemel olan depremlerde büyük can ve mal kayıpları olacaktır. Bu sebeple, TMMOB Jeofizik Mühendisleri Odası olarak 12 Kasım 1999 Düzce Depreminin 17. yılında Ülkemizdeki deprem gerçeğini ve yapılması gerekenlerle ilgili sürekli söylemiş olduğumuz ve önemli gördüğümüz konuları tekrarlamayı gerekli görüyoruz.
· Zemin etütleri ve yapılaşmada, yasalar ve yönetmelikler titizlikle uygulanmalı, kamu denetimi eksiksiz yerine getirilmeli ve mühendislik hizmeti almayan hiçbir uygulamaya ruhsat verilmemelidir.
· Kamu yararı ve ülke çıkarları doğrultusunda, deprem bilincinin toplumun bütün kesimleri arasında yayılması için sivil toplum örgütleri, yerel yönetimler ve kamu kurumları arasında dinamik bir ilişki kurularak, etkin bir bilgilendirme programı uygulanmalıdır.
· Depreme dayanıklı, mimarlık ve mühendislik kriterlerine uygun bina inşa edilmelidir.
· Depremin afete dönüşmemesi için; deprem öncesi, deprem anı ve deprem sonrası kriz planlaması yapılmalıdır.
· Yapı Denetim Yönetmeliği tam olarak uygulanmalı, inşaatın her aşaması denetlenmelidir.
· Mevcut yapı stokunun, depreme karşı dayanıklılık kontrolü yapılmalı, zayıf olan binalar güçlendirilmeli veya yıkılıp sağlam binalar yapılmalıdır.
· Ülke genelinde kentsel dönüşüm ele alınmalı, dönüşüm deprem odaklı olmalı rant paylaşımlı olmamalıdır.
· Riskli alanlar imara açılmamalı, yer seçimi bilimsel nor mlara göre yapılmalıdır.
· Riskli binaların tespitinde, yapıyı tahrip etmeden inceleyen Jeofizik Mühendisliği çalışmalarından yararlanılmalıdır.
· Sağlıklı güvenli yaşanabilir kentler için; zeminin özelliklerinin ve yer altı yapısının iyi bilinmesi gerekmektedir. Zemin özelliklerinin belirlenmesinde en önemli bilim dallarından birisi Jeofizik Mühendisliğidir. Binayı yıkan depremin dinamik parametreleridir. Zeminin dinamik özellikleri Jeofizik Mühendisleri tarafından hesaplanmaktadır. Bu nedenle, depreme dayanıklı yapı üretimi için, zemin etütlerinde mutlaka Jeofizik Mühendisliği çalışmaları olmalıdır.
· Merkezi ve yerel idarelerde zemin etüt raporlarının standartlara uygun yapılmasının sağlanması ve denetimi için Jeofizik Mühendisi istihdamı arttırılmalıdır. Yerel idarelerde zemin etüt raporlarının kontrolü ve gerekli durumlarda yerinde denetimi amacıyla Jeofizik Mühendisi istihdamı zorunlu hale getirilmelidir.
Bir doğa olayı olan depremlerin önlenemeyeceğini ancak alınacak bilimsel önlemler ve bilinçli eğitim ile her türlü zararın en aza indirilebileceğini unutmamalıyız.
TMMOB Jeofizik Mühendisleri Odası olarak yaşadığımız depremleri unutmayacağız, unutturmayacağız.
Yaşadığımız depremlerde yaşamını yitiren vatandaşlarımızı saygıyla anıyoruz.
12.11.2016
TMMOB JEOFİZİK MÜHENDİSLERİ ODASI
XVI. DÖNEM YÖNETİM KURULU